Ada Lovelace mimarisiyle yoluna devam eden NVIDIA, yeni tanıttığı ekran kartlarıyla birlikte ürün yelpazesini alt segmentlere doğru genişletiyor. RTX 4090, RTX 4080 ve RTX 4070 Ti ve RTX 4070 modelleri bir süre önce piyasaya çıkmıştı. GPU devi şimdi daha uygun fiyatlı RTX 4060 serisiyle birlikte DLSS 3 teknolojisini oyuncularla buluşturuyor.
GeForce RTX 4060 Ti 8 GB yaklaşık bir ay önce satışa çıktı, incelemelerini yapmıştık. Bu kez önümüzde “Ti” ekini taşımayan, yine aynı şekilde 8 GB VRAM’e sahip olan RTX 4060 modeli var. Başka bir deyişle, RTX 4000 ailesinin mevcuttaki en ucuz üyesini inceliyoruz. RTX 3050 ne zaman gelir bilinmez, ancak xx60 ekran kartlarının her zaman yüksek talep gören ürünler olduğunu tekrar hatırlatalım.
Hatırlarsanız RTX 3060 12 GB bellekle geliyordu. Selefi 4 GB daha düşük kapasiteli bellekler taşıyor ki bu konu birçok kişinin tepkisini çekecek. Unutulmaması gereken nokta şu ki NVIDIA, yeni Ada Lovelace mimarisiyle birlikte önbellek tarafında önemli geliştirmeler yaptı. Buna birazdan daha detaylıca değineceğiz.
Bir başka nokta ise güç tüketimi. Enerji verimliliği açısından RTX 4060 gerçekten başarılı görünüyor. RTX 3060 170W’lık bir ekran kartıydı, RTX 4060 ise 115W TGP (Toplam Kart Gücü) değerine sahip. DLSS 3 teknolojisi de işin içine dahil olduğunda NVIDIA’nın eli daha fazla güçleniyor.
RTX 4060, Mayıs ayında piyasaya sürülen Radeon RX 7600 ile rekabete girecek. Daha önce RX 7600’ün performansına baktık ve RTX 4060 Ti ile bazı kıyaslamalar yapmıştık. Bu bağlantıdan tüm performans rakamlarına erişebilirsiniz.
NVIDIA’nın alt-orta segment kartı, rakibine göre önemli ölçüde daha iyi ışın izleme performansı ve DLSS 3 avantajı ile geliyor. Rasterizasyon performansı açısından bazı durumlarda NVIDIA, bazı durumlarda ise AMD önde olabilir. Nihayetinde RTX 4060 ve RX 7600’e baktığımızda kıyaslamadan yeşil takımın galip çıktığını söyleyebiliriz.
DLSS 3’ü hesaptan çıkaracak olursak, GPU ve bellek performansı açısından RTX 3060 ile RTX 4060 arasında büyük performans farkları yaşanmayacak. NVIDIA, Frame Gen (DLSS 3) olmadan RTX 4060 Ti’ın RTX 3060 Ti’dan yalnızca %15 daha hızlı olduğunu söylemişti. Benzer şekilde, şirketin kendi verilerine göre RTX 4060 ve RTX 3060 arasında yaklaşık %20’lik bir fark söz konusu.
Beklediğimiz gibi NVIDIA yine DLSS 3 joker kartını oynuyor ve sunumlarında sık sık bu teknolojiyi ön plana çıkarıyor. Yeşil takım, Frame Gen etkin haldeyken RTX 4060‘ın RTX 3060‘tan %70 daha hızlı olduğunu ve yine 4060 Ti’ın 3060 Ti’dan %70 daha hızlı olduğunu dile getiriyor.
RTX 4060 kabaca önceki nesil RTX 3060 Ti ile aynı performans seviyesine sahip. Ancak 200W ve 115W olmak üzere büyük bir TGP farkı var. Ayrıca RTX 4060’ın 299 dolarlık fiyatıyla daha ucuz olduğunu hatırlatalım.
Yaptığımız bağımsız testlerin sonuçlarını ayrıyeten sizlerle paylaşıyoruz. Ayrıca NVIDIA tarafından yapılan kıyaslamaları da aşağıya ekleyelim. Tabloda RTX 4060’ın büyük fark attığı bir oyun görüyorsanız orada DLSS 3 de vardır.
| 1080p | Teknoloji | RTX 1060 | RTX 2060 | RTX 3060 12 GB |
RTX 4060 8 GB | 4060 vs 3060 |
4060 vs 2060 |
| Assassin’s Creed Valhalla | RTX Olmadan | 44,0 | 74,0 | 90,0 | 110,0 | %22 | %49 |
| Tom Clancy’s Division 2 | RTX Olmadan | 41,6 | 74,2 | 86,1 | 101,7 | %18 | %37 |
| Red Dead Redemption 2 | DLSS 2 | 25,1 | 54,5 | 65,8 | 76,3 | %16 | %40 |
| Call of Duty: Modern Warfare II | DLSS 2 | 33,0 | 81,0 | 101,0 | 137,0 | %36 | %69 |
| Horizon Zero Dawn | DLSS 2 | 50,0 | 110,0 | 131,0 | 150,0 | %15 | %36 |
| God of War | DLSS | – | 61,4 | 73,1 | 81,5 | %11 | %33 |
| The Last Of Us, Part 1 | 22,8 | 50,1 | 77,6 | 91,1 | %17 | %82 | |
| Resident Evil Remake | OPS | – | 46,4 | 63,8 | 77,5 | %21 | %67 |
| Control | RT, DLSS 2 | 9,8 | 71,5 | 93,6 | 105,1 | %12 | %47 |
| Far Cry 6 | RT | – | 75,0 | 90,0 | 109,0 | %21 | %45 |
| Marvel’s Guardians of the Galaxy | RT, DLSS 2 | – | 71,2 | 97,0 | 113,0 | %16 | %59 |
| Metro Exodus | RT, DLSS 2 | 11,7 | 51,5 | 59,8 | 74,8 | %25 | %45 |
| Shadow of the Tomb Raider | RT, DLSS | 22,9 | 68,5 | 100,1 | 124,2 | %24 | %81 |
| Watch Dogs Legion | RT, DLSS 2 | 9,4 | 31,5 | 49,9 | 62,5 | %25 | %98 |
| Forza Horizon 5 | DLSS 3 | 25,0 | 44,0 | 80,0 | 136,0 | %70 | %209 |
| Cyberpunk 2077 PT | PT, DLSS 3 | – | 16,2 | 26,7 | 58,3 | %118 | %260 |
| Portal RTX | PT, DLSS 3 | – | 13,3 | 26,2 | 61,8 | %136 | %365 |
| Dying Light 2 Stay Human | RT, DLSS 3 | – | 58,7 | 78,0 | 130,7 | %68 | %123 |
| A Plague Tale: Requiem | OPS | 7 | 41,0 | 45,6 | 87,3 | %91 | %113 |
| Cyberpunk 2077 RT Ultra | RT, DLSS 3 | – | 39,5 | 54,6 | 97,1 | %78 | %146 |
| F1 ’22 | RT, DLSS 3 | – | 74,0 | 92,0 | 139,0 | %51 | %88 |
| Hitman 3 | RT, DLSS 3 | – | 69,3 | 91,6 | 139,6 | %52 | %101 |
| Hogwarts Legacy | RT, DLSS 3 | 6,6 | 62,0 | 77,5 | 123,6 | %59 | %99 |
| Microsoft Flight Simulator | DLSS 3 | 31,8 | 73,4 | 73,0 | 139,1 | %91 | %90 |
| Spider-Man Miles Morales | RT, DLSS 3 | – | 49,0 | 69,9 | 114,0 | %63 | %133 |
| The Witcher 3: Wild Hunt | RT, DLSS 3 | 3,2 | 23,7 | 34,7 | 59,8 | %72 | %152 |
| Warhammer 40K: Darktide | RT, DLSS 3 | – | 35,0 | 47,7 | 88,3 | %85 | %152 |
RTX 4060, Ti olan modellerden farklı olarak AD106 yerine AD107 GPU ile güç kazanacak. Alt segment grafik çipi 158.7 mm²’lik boyutuyla daha küçük.
SM miktarı 34’ten 24’e, bununla bağlantılı olarak CUDA çekirdeklerinin sayısı da 4352’den 3072’ye düşüyor. SM birimlerine bağı olan Tensor ve RT çekirdeklerinin sayısı da doğal olarak azaldı. Muhtemelen aynı GPU’nun farklı bir varyantını RTX 3050 modelinde de göreceğiz.
4060 Ti’nin küçük kardeşi RTX 4060, 32 yerine 24 MB L2 önbellek taşıyor. Ham bant genişliği 272 GB/sn ile 4060 Ti’dan biraz daha düşük. Ancak 24 MB L2 önbellek sayesinde etkin bant genişliği 453 GB/sn‘ye çıkıyor. AMD, RDNA 2 mimarisiyle birlikte Infinity Cache önbellek teknolojisine geçiş yapmıştı. Bu teknoloji önemli faydalar sağlamıştı ki NVIDIA da tam olarak aynı olmasa bile benzer bir yaklaşım benimsemiş.
Radeon RX 7600’ün rakibi olacak olan RTX 4060, sadece 115W TGP değeriyle listeleniyor ki bu muhteşem. Performans değerleri ve DLSS 3’ün katkıları da oldukça önemli. Genel bir bakış attığımızda AMD’nin işi zor gibi görünüyor.
Öte taraftan DLSS 3’ün getirilerini belirtmeden geçmeyelim. Başka bir deyişle, her şey teorik rakamlardan ibaret değil. Bir kez daha hatırlatalım. DLSS 3 teknolojisi şu anda yalnızca Ada Lovelace mimarisi, yani RTX 4000 serisi tarafından destekleniyor. GeForce RTX 4060, DLSS 3, SER (Shader Execution Reordering), DMM (Displacement Micro-Meshes) ve OMM (Opacity Micro-Maps) gibi yeni özelliklere sahip. Bunların tümü, oyununa bağı olarak büyük performans artışları sağlayabiliyor.
Ada Lovelace Mimarisi ve Önbellek Geliştirmeleri
RTX 4060’ta uygulanan Ada bellek alt sistemi, 24 MB L2 önbellek boyutu ile önceki mimarilerden ayrışıyor. Yüksek önbellek kapasitesi, 1080p oyun için en verimli performans ve güç verimliliği kombinasyonunu sunmak için bellek veri yolundaki trafik miktarını azaltıyor.
Tüm hesaplama işlemleri GPU çekirdeklerinde gerçekleşir. Çekirdeklerin hızlı çalışması için ise verilere hızlı ve verimli bir şekilde erişmesi gerekir. İşte GPU’nun L1 veri önbelleği burada devreye giriyor. GPU’nun içinde yer alan her SM (Stream Multiprocessor), işlem çekirdeklerinin hemen yanında bulunan süper düşük gecikmeli bir L1 veri önbelleği içermekte ve L1’i GPU’nun bilgi aradığı ilk seçenek haline getiriyor. L1 önbellek çekirdeklere çok yakın olması gerekli, bu nedenle boyutu büyük olamaz.
Çekirdeklerde işlem yapmak için gereken veriler L1 önbelleğinde bulunamazsa, GPU bir sonraki aşamada L2 veri önbelleğine yöneliyor. Bu bellek sistemi GPU kalıbında bulunuyor ve çok yüksek hızlı çapraz çubuk sistemi aracılığıyla her biri birden fazla SM içeren tüm GPC’lere (Grafik İşleme Kümeleri) bağlanıyor. Eğer bilgi L2 önbelleğinde bulunursa (önbellek isabeti) veriyi çekiyor ve anında çekirdeklere gönderiyor.
Bilgi L2 önbelleğinde bulunamazsa (önbellek ıskalaması) GPU’nun bellek arayüzü üzerinden VRAM’e ulaşması gerekir. Bu süreç bellek alt sisteminde ek trafik yaratıyor, performans ve güç verimliliğini düşürüyor.
Ada GPU’larda çok daha büyük L2 önbellekler tercih edildi. 128-bit veri yolunda çalışan Ampere GPU ile karşılaştırıldığında, L2 önbellek mimarisi kapasite açısından 16 kat artış sağlıyor. Buna ek olarak, Ada GPU’lardaki L2 önbellek bant genişliği önceki GPU’lara kıyasla önemli ölçüde artırıldı. Bu sayede çekirdekler ve L2 önbellek arasında daha fazla veri mümkün olan en kısa sürede aktarılabiliyor. Ada’nın daha büyük L2 önbelleği, önemli ölçüde daha fazla L2 önbellek isabeti sağlarken aynı zamanda bellek veri yolundaki trafiği de azaltmakta.
| RTX 4060 Ti | RTX 4060 Ti 16 GB | RTX 4060 | RTX 3060 Ti | RTX 3060 | RTX 2060 SUPER | RTX 2060 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mimari | AD106 | AD106 | AD107 | GA104 | GA106 | TU106 | TU106 |
| Üretim Teknolojisi |
TSMC 4N | TSMC 4N | TSMC 4N | Samsung 8N | Samsung 8N | TSMC 12FFN | TSMC 12FFN |
| Transistör | 22.9 milyar | 22.9 milyar | 18.9 milyar | 17.4 milyar | 12.0 milyar | 10.8 milyar | 10.8 milyar |
| Çip Boyutu | 187.8 mm² | 187.8 mm² | 158.7 mm² | 392.5 mm² | 276 mm² | 445 mm² | 445 mm² |
| SM | 34 | 34 | 24 | 38 | 28 | 34 | 30 |
| CUDA Çekirdeği | 4352 | 4352 | 3072 | 4864 | 3584 | 2176 | 1920 |
| Tensor Çekirdeği | 136 | 136 | 96 | 152 | 112 | 272 | 240 |
| RT Çekirdeği | 34 | 34 | 24 | 38 | 28 | 34 | 30 |
| Saat Hızı | 2535 MHz | 2535 MHz | 2460? MHz | 1665 MHz | 1777 MHz | 1650 MHz | 1680 MHz |
| Bellek Hızı | 18 Gbps | 18 Gbps | 17 Gbps | 14 Gbps | 15 Gbps | 14 Gbps | 14 Gbps |
| Bellek Kapasitesi | 8 GB | 16 GB | 8 GB | 8 GB | 12 GB | 8 GB | 6 GB |
| Bant Genişliği | 128-bit | 128-bit | 128-bit | 256-bit | 192-bit | 256-bit | 192-bit |
| L2 ÖNbellek | 32 MB | 32 MB | 24 MB | 4 MB | 3 MB | 4 MB | 3 MB |
| ROP | 48 | 48 | 32 | 80 | 48 | 64 | 48 |
| TMU | 136 | 136 | 96 | 152 | 112 | 136 | 120 |
| TFLOPS FP32 (Boost) | 22.1 | 22.1 | 15 | 16.2 | 12.7 | 7.2 | 6.5 |
| TFLOPS FP16 (FP8) | 177 (353) | 177 (353) | 121 (242) | 130 (aralıklı) | 102 (aralıklı) | 57 | 52 |
| Bant Genişliği | 288 (554 efektif) GB/sn | 288 (554 efektif) GB/sn | 272 (453 efektif) GB/sn | 448 GB/sn | 360 GB/sn | 448 GB/sn | 336 GB/sn |
| TGP | 160W | 160W | 115W | 220W | 170W | 175W | 160W |
| Çıkış Tarihi | Mayıs 2023 | Temmuz 2023 | Temmuz 2023 | Aralık 2020 | Şubat 2021 | Temmuz 2019 | Ocak 2019 |
| Liste Fiyatı | 399$ | 499$ | 299$ | 399$ | 329$ | 399$ | 349$ |
TGP değeri, GPU Boost için üst güç sınırını temsil ediyor. Kartlar genelde TGP sınırına pek ulaşmaz, yüksek güç tüketen uygulamalar belirli senaryolarda TGP sınırını zorlayabilir. Bazı durumlarda GPU saat hızları maksimuma ulaşabilir ve böylece GPU’nun verimliliği en üst düzeye çıkar.
RTX 4060’ın verimlilik konusunda başarılı olduğunu belirtmiştik. İşte NVIDIA tarafından yapılan ölçümler:
| RTX 2060 | RTX 3060 12 GB | RTX 4060 | |
| Boşta | 8W | 8W | 7W |
| AV1 Video Oynatırken | 14W | 13W | 11W |
| Oyunlarda Ortalama | 138W | 170W | 110W |
| TGP | 160W | 170W | 115W |
Özetle, birçok çalışma koşulunda, özellikle oyunlarda güç tüketim seviyeleri üst sınırın çok altında. GeForce RTX 4060 Ti gibi, RTX 4060 da oyunlarda maksimum TGP değerinin altında seyrediyor:
| Oyun | 1080p |
| Far Cry 6 | 97 W |
| Forza Horizon 5 | 95 W |
| Guardians of the Galaxy | 105 W |
DLSS 3, görüntü kalitesi ve yanıt verme özelliğini korurken performansı büyük ölçüde artıran yapay zeka destekli grafiklerde devrim niteliğinde bir atılım olarak tanımlanıyor. DLSS Frame Generation otomatik kodlayıcısı 4 temel veriyi ele alıyor: mevcut ve önceki oyun kareleri, Ada mimarisinin Optical Flow Accelerator’ı tarafından oluşturulan bir optik akış alanı, hareket vektörleri ve derinlik gibi oyun motoru verileri.
Optical Flow Accelerator, iki ardışık oyun içi kareyi analiz ediyor ve bir optik akış alanı hesaplaması yapıyor. Optik akış alanı, piksellerin kare 1’den kare 2’ye hareket ettiği yönü ve hızı yakalamakta. Optik Akış Hızlandırıcı, oyun motoru hareket vektörü hesaplamalarına dahil edilmeyen parçacıklar, yansımalar, gölgeler ve aydınlatma gibi piksel düzeyinde bilgileri yakalama yeteneğine sahip. Aşağıdaki motosiklet örneğinde, motosikletlinin hareket akışı gölgenin motosiklete göre ekranda kabaca aynı yerde kaldığını doğru bir şekilde temsil etmekte.
Optik Akış Hızlandırıcı, yansıma gibi piksel düzeyindeki efektleri doğru bir şekilde takip ederken, DLSS 3 ayrıca sahnedeki geometrinin hareketini tam olarak izlemek için oyun motoru hareket vektörlerini kullanıyor. Aşağıdaki örnekte oyun hareket vektörleri motosikletçinin yanından geçen yolun hareketini doğru bir şekilde izlediği (ancak gölgeleri değil) gösterilmiş. Yalnızca motor hareket vektörlerini kullanarak çerçeveler oluşturmak, gölgede pürüz gibi görsel anormalliklere neden olmakta.
DLSS Frame Generation yapay zeka ağı, her piksel için ara kareler oluşturmak üzere oyun hareket vektörlerinden, optik akış alanından ve sıralı oyun karelerinden gelen bilgilerin nasıl kullanılacağına karar veriyor. Bu ağ, hareketi izlemek için hem motor hareket vektörlerini hem de optik akışı kullanarak (aşağıdaki resimde görüldüğü gibi) hem geometriyi hem de efektleri doğru bir şekilde yeniden oluşturabiliyor.
Yapay zeka, DLSS 3 etkinleştirildiğinde ilk karenin dörtte üçünü ve DLSS Frame Generation kullanarak ikinci karenin tamamını yeniden yapılandırıyor. Biraz önce belirttiğimiz gibi, görüntülenen toplam piksellerin sekizde yedisi yeniden yapılandırılıyor ve performansa büyük katkı sağlanıyor.
- Yeni Streaming Multiprocessor (SM) Tasarımı: Yeni SM birimleri 2 kata kadar performans ve güç verimliliği sunuyor.
- 4. Nesil Tensor Çekirdekleri ve Optical Flow: Kare hızlarını artıran NVIDIA DLSS 3 dahil olmak üzere önemli yapay zeka teknolojileri etkinleştirildi ve geliştirmeler yapıldı.
- 3. Nesil RT Çekirdekleri: Işın izleme performansı iki kata kadar artış gösteriyor.
- Yeni Ada Bellek Alt Sistemi: Ada Lovelace mimarisi L2 önbelleğinde önemli bir artış sağlarken daha iyi performans, daha az bellek veri yolu trafiği ve daha fazla güç verimliliği sağlıyor.
- Shader Execution Reordering (SER): SER, ışın izleme işlemlerini 2 kat iyileştirerek FPS’yi artırıyor ve Cyberpunk: Overdrive Modunda %44’e varan artışlar getiriyor.
- DLSS 3: Zaten yakından tanıdığınız DLSS 3 teknolojisi FPS oranlarını oyunlarda birkaç kata kadar artırabiliyor.
- NVIDIA Studio: 3D işleme, video düzenleme ve canlı yayında üstün performans.
- AV1 Kodlayıcı: – AV1 destekli 8. nesil NVIDIA Kodlayıcı (NVENC), H.264’e kıyasla %40 daha verimli.
